Ciekawostki Filozofia

Pluralizm ontologiczny

Pluralizm ontologiczny

Temat pluralizmu ontologicznego omawia różne sposoby, rodzaje lub tryby bycia. Ostatnio uwagę w pluralizmie ontologicznym zawdzięczamy pracy Krisa McDaniela, który w wielu pracach broni pluralizmu ontologicznego. Nazwę dla doktryny zawdzięczamy Jasonowi Turnerowi, który za McDanielem sugeruje, że „We współczesnym wydaniu jest to doktryna, zgodnie z którą logicznie przenikliwy opis rzeczywistości będzie używał wielu kwantyfikatorów, o których nie można myśleć jako o zasięgu jednej dziedziny.” „Istnieją liczby, fikcyjne postacie, rzeczy niemożliwe i dziury. Ale, naszym zdaniem, te wszystkie rzeczy nie istnieją w tym samym sensie, co samochody i istoty ludzkie.”

Powszechne jest określanie filmu, powieści lub w inny sposób fikcyjnej lub wirtualnej narracji jako nie będącej „prawdziwą”. Tak więc postacie w filmie lub powieści nie są rzeczywiste, gdzie „świat rzeczywisty” to świat codzienny, w którym żyjemy. Niektórzy autorzy mogą jednak twierdzić, że fikcja informuje naszą koncepcję rzeczywistości, a więc ma jakiś rodzaj realności.

Jedno z odczytań pojęcia języka-gry Ludwiga Wittgensteina dowodzi, że nie istnieje żadna nadrzędna, pojedyncza, fundamentalna ontologia, lecz jedynie mozaika nakładających się na siebie, wzajemnie powiązanych ontologii, nieuchronnie prowadzących od jednej do drugiej. Na przykład Wittgenstein omawia „liczbę” jako słownictwo techniczne i w bardziej ogólnym użyciu:

„W porządku: pojęcie 'liczby’ jest dla ciebie zdefiniowane jako logiczna suma tych poszczególnych powiązanych ze sobą pojęć: liczby kardynalne, liczby racjonalne, liczby rzeczywiste etc.;” … – nie musi tak być. Mogę bowiem w ten sposób nadać pojęciu 'liczba’ sztywne granice, czyli użyć słowa 'liczba’ dla sztywno ograniczonego pojęcia, ale mogę też użyć go tak, aby rozszerzenie pojęcia nie było zamknięte granicą. …Czy można podać granicę? Nie. Można ją wyznaczyć…

– Ludwig Wittgenstein, fragment §68 w Dociekaniach filozoficznych

Wittgenstein sugeruje, że nie jest możliwe zidentyfikowanie jednego pojęcia leżącego u podstaw wszystkich wersji „liczby”, ale że istnieje wiele powiązanych ze sobą znaczeń, które przechodzą jedno w drugie; słownictwo nie musi być ograniczone do znaczeń technicznych, aby było użyteczne, a w rzeczywistości znaczenia techniczne są „dokładne” tylko w pewnym określonym kontekście.

Eklund argumentuje, że koncepcja Wittgensteina obejmuje jako szczególny przypadek technicznie skonstruowane, w dużej mierze autonomiczne, formy języka lub ramy językowe Carnapa i Carnapowskiego pluralizmu ontologicznego. Umieszcza on pluralizm ontologiczny Carnapa w kontekście innych filozofów, takich jak Eli Hirsch i Hilary Putnam.

Pluralizm epistemologiczny

Pluralizm epistemologiczny to termin używany w filozofii i w innych dziedzinach nauki w odniesieniu do różnych sposobów poznania rzeczy, różnych metodologii epistemologicznych służących osiągnięciu pełnego opisu danej dziedziny. W filozofii nauki pluralizm epistemologiczny powstał w opozycji do redukcjonizmu, aby wyrazić przeciwny pogląd, że przynajmniej niektóre zjawiska przyrodnicze nie mogą być w pełni wyjaśnione przez jedną teorię lub w pełni zbadane przy użyciu jednego podejścia.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *